Yêu cầu giao dịch tối thiểu 100 cổ phiếu trên HOSE. Nhà đầu tư cá nhân phải làm sao?

Nguồn: Chấp thuận tăng đơn vị giao dịch lô tối thiểu lên 100 chứng khoán trên HOSE – Tạp chí Người đưa tin pháp luật – Chuyên trang An Ninh Tiền Tệ (baomoi.com)

Nếu không có vấn đề gì xảy ra thì nhà đầu tư nhỏ lẻ sẽ phải mua tối thiểu 100 cổ phiếu mỗi lần giao dịch trên HOSE bắt đầu vào năm 2021.

Nếu lúc trước mua 10 cổ phiếu VNM không là vấn đề gì cả thì nay tự nhiên việc mua 100 cổ phiếu VNM nó thành một vấn đề cực kỳ to lớn. Nhà đầu tư cá nhân sẽ không thể nào sở hữu một danh mục gồm các cổ phiếu ưa thích bởi vì chi phí của việc đầu tư chứng khoán bấy giờ quá lớn.

Điều này có thể khiến các nhà đầu tư lựa chọn cổ phiếu giá thấp (penny), một số cổ phiếu “rác” và vô tình đưa họ vào vòng xoáy cờ bạc.

Tuy nhiên, vẫn còn có những loại hình đầu tư phù hợp với nhà đầu tư nhỏ lẻ trên thị trường đó là mua chứng chỉ quỹ mở hay là ETF.

Như những bài phân tích tôi tổng hợp từ trước, hiện tại có rất nhiều quỹ mở trên thị trường và cả ETF nữa nên các nhà đầu tư có thể thoải mái lựa chọn.

Và danh sách đầy đủ từ ủy ban chứng khoán: Công ty quản lý quỹ đang hoạt động bình thường (ssc.gov.vn)

Riêng với ETF, nhà đầu tư có thể mua trực tiếp trên bảng điện. Ví dụ như trên VnDirect:

Đại đa số nhà đầu tư muốn khoản đầu tư của mình sinh lợi tốt nhất, không thua lỗ và rủi ro ít nhất… với yêu cầu đó thì chỉ có trong phim viễn tưởng mà thôi.

Nếu phải bắt buộc so sánh giữa quỹ mở và ETF thì thật sự tôi không có câu trả lời cho câu hỏi: “Cái nào tốt nhất?”

Bởi vì mỗi nhà đầu tư họ có quan niệm khác nhau: Người thì muốn sinh lời, người thì tốt nhất đối với họ là ít rủi ro, người thì vừa cổ phiếu vừa trái phiếu… Cho nên câu hỏi này không hề có câu trả lời chung áp dụng cho tất cả mọi người.

Đầu tư vào quỹ mở không chỉ dừng lại ở việc xem xét lợi nhuận mà quỹ tạo ra, mà còn xem phong cách của quỹ, liệu danh mục của họ bao gồm các cổ phiếu ít hay nhiều rủi ro, và liệu phong cách đó có hợp với nhà đầu tư không.

Tuy nhiên:

1. Cả quỹ mở và ETF đều phù hợp với nhà đầu tư cá nhân.
Danh mục của quỹ mở và ETF có nhiều cổ phiếu, họ đầu tư dàn trải ở nhiều ngành nghề khác nhau. Thay vì bận tâm lựa chọn cổ phiếu cho danh mục của mình, nhà đầu tư cá nhân đầu tư vào quỹ là sỡ hữu một danh mục “xịn xò” đã được các chuyên gia nghiên cứu và lựa chọn không những thế chi phí mà nhà đầu tư cá nhân phải bỏ ra còn thấp hơn là mua một danh mục tương tự bằng chứng khoán cơ sở trên thị trường.

2. Sự khác biệt chính giữa ETF và quỹ mở:

• ETF giao dịch trên sàn chứng khoán. Nhà đầu tư có thể mua và bán chứng chỉ quỹ ETF trực tiếp trên sàn.
• Nhà đầu tư biết được quỹ ETF họ đang có các loại chứng khoán cơ sở nào. Trong khi đó với quỹ mở hoặc quỹ đóng thì không thể biết được hết danh mục đầu tư và giá trị của khoản đầu tư không được cập nhật liên tục hằng ngày.
• Chi phí thấp. Nhà đầu tư cá nhân không bị tác động bởi hành động của các nhà đầu tư khác trong quỹ ETF. Đó là cho dù bạn sở hữu bao nhiêu chứng chỉ ETF, bạn cũng không bị tác động bởi việc mua hay bán của các nhà đầu tư khác. Còn với quỹ mở, việc quỹ bán chứng khoán lấy tiền trả cho nhà đầu tư, chi phí bán này các nhà đầu tư khác trong quỹ đều phải gánh chịu.
• Mục tiêu của ETF là mô phỏng chỉ số thị trường (ví dụ chỉ số VN30-TRI) còn mục tiêu của quỹ mở là “đánh bại thị trường”.

Giao dịch quỹ mở:

Nhà đầu tư mua chứng chỉ quỹ mở, họ gửi tiền vào quỹ. Quỹ sẽ mua các loại chứng khoán trên thị trường. Chi phí để thực hiện giao dịch này sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ quỹ. NAV của quỹ sẽ phản ánh toàn bộ chi phí của các giao dịch mới này.

Khi mà nhà đầu tư muốn bán chứng chỉ, quỹ sẽ bán một phần tài sản của họ (hoặc lấy tiền mặt mà họ không đầu tư) và trả cho nhà đầu tư số tiền tương ứng. Và bởi vì đây là giao dịch được quỹ thực hiện nên quỹ sẽ phải trả phí giao dịch.

Nên cho dù nhà đầu tư cá nhân mua chứng chỉ quỹ mở mà không hề có giao dịch mua hay bán mới trong năm thì cũng sẽ phải gánh chịu các loại chi phí này.

Giao dịch ETF: (Tôi dùng từ broker cho dễ hiểu)

Ví dụ đơn giản, đã lọc bỏ các thứ phức tạp:

Anh A mua 1.000 ETF VFMVN30 trên sàn VnDirect. Broker hoặc nhà đầu tư khác sẽ bán cho anh 1.000 chứng chỉ quỹ này, anh A trả phí giao dịch và thế là anh A hoàn tất lệnh mua. Lệnh bán tương tự. Anh A không cần phải quan tâm đến những thứ khác.

Tóm lại:

Với quỹ mở thì nhà đầu tư mua/bán trực tiếp với quỹ, còn với ETF thì nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ mua trực tiếp trên sàn. Nó giống như giao dịch cổ phiếu (tương tự vậy).

Và các chi phí giao dịch thì đều do nhà đầu tư cá nhân thực hiện giao dịch đó gánh chịu, nó không ảnh hưởng đến các nhà đầu tư khác sở hữu chứng chỉ quỹ ETF. Điều này giúp cho ETF có lợi hơn là quỹ mở.

Ví dụ: như chi phí quản lý quỹ của quỹ ETF VFMVN30 là 0,65% NAV/năm, còn quỹ mở VCBF-BCF là 1,9%/năm.

Các chi tiết về quỹ, các nhà đầu tư nên đọc bản cáo bạch mà họ đăng trên website.

3. Nhà đầu tư có thể giao dịch chứng chỉ quỹ ETF

Với giá thấp, lại có danh mục xịn xò phía sau, nhà đầu tư có thể yên tâm và thoải mái giao dịch chứng chỉ quỹ trên thị trường mà không cần phải mua 100 VIC, 100 VCB hay 100 VNM.

Nhà đầu tư xem ETF như là một thị trường thu nhỏ. Ví dụ như VFMVN30 mô phỏng chỉ số VN30-TRI. Giá cả của ETF trong ngày sẽ phản ánh thị trường trong ngày hôm đó bởi vì nó dựa theo giá của các loại chứng khoán cơ sở (có chênh lệch).

…

Và còn nhiều thứ khác nữa về ETF mà nói cả ngày cũng không hết nên nhà đầu tư có nhu cầu nên liên hệ quỹ để họ tư vấn trực tiếp.

Các nhà đầu tư chứng khoán nhỏ lẻ, ít vốn trong năm 2021 không cần bận tâm về việc giao dịch tối thiểu 100 cổ phiếu doanh nghiệp nữa.